প্ৰসংগঃ পথৰুঘাট-১

পথৰুঘাট-ৰ ৰণ যদিও বৃটিছ-ৰ বিৰুদ্ধে এক সৰ্ববৃহত্‍ গন অভ্যূত্থান আছিল তথাপি ইয়াক ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলন-ৰ অংশ হিচাপে বুৰঞ্জী-ত স্বীকৃতি দিয়া হোৱা নাই বা বিশেষ গুৰুত্ব পোৱা নাই | এই বিদ্ৰোহক স্বাধীনতা আন্দোলনৰ সৈতে সাঙুৰি লোৱাতকৈ ইয়াক শোষন আৰু শাসক-ৰ বিৰূদ্ধে খাটি খোৱা সহজ আৰু স্বাধীনচেতীয়া লোকৰ নিজৰ অধিকাৰৰ বাবে কৰা এক বিক্ষোভ আখ্যা দিব পাৰি | এক কথাত ক’বলৈ গ’লে অসমীয়া জাতীয় জীৱনত অসমীয়া জাতিয়ে প্ৰচলিত সমাজ ব্যৱস্থাৰ বিৰূদ্ধে, দাস-শোষণৰ বিৰূদ্ধে কৰা দ্বিতীয়টো সৰ্ববৃহত্‍ ‘গন অভ্যুথান’ | প্ৰথমটো গণ অভ্যূত্থান আছিল- আহোম শাসন ব্যৱস্থাৰ বিৰূদ্ধে হোৱা ‘মোৱামৰীয়া’ গণ অভ্যূত্থান |

দুয়োটা বিক্ষোভৰে মাজত এক সামঞ্জস্য আছে- শাসকশ্ৰেণীৰ ভুল আৰ্থ-সামাজিক নীতি | মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ প্ৰধান কাৰন আছিল- ‘পাইক প্ৰথা’-ৰ জৰিয়তে কৰা প্ৰজাসাধাৰনক শোষণ আৰু পথৰুঘাটৰ ৰণ-ৰো মূল কাৰন আছিল বৃটিছ শাসকৰ জনসাধাৰণ-ক ওপৰত জাপি দিয়া ‘বৰ্ধিত কৰ’ | দুয়োটা বিদ্ৰোহতে প্ৰচলিত আৰ্থ-সামাজিক ব্যৱস্থাৰ পৰিৱৰ্তনৰ যোগেদি দাস-শ্ৰম, শোষণ আৰু আচাৰ-ব্যৱহাৰৰ স্বৈৰাচাৰৰ পৰা কৃষক তথা তলৰ খাপৰ লোকসকলে মুক্ত হৈ অধিক স্বাধীনতা লাভ কৰিব বিচাৰিছিল |