প্ৰসংগঃ পথৰুঘাট-২

অফিচিয়েল ডকুমেণ্ট-ত পোৱা অনুসৰি সেই সময়ত পথৰুঘাট অঞ্চলটো ৰইনাকুচি মৌজাৰ অন্তৰ্ভূক্ত আছিল | আৰু বৰ্ধিত কৰৰ বিৰুদ্ধে ৰাইজে অসন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰি কৰ নিদিবৰ বাবে ঠায়ে ঠায়ে ‘ৰাইজ মেল’ পাতিছিল আৰু এই মেল সমুহকেই পথৰুঘাট ৰন-ৰ মূল নেতৃত্ব বহনকাৰী বুলিব পাৰি | কাৰন ‘সেই সময়ৰ চৰকাৰী নথিপত্ৰত কোনো বিশেষ নাম উল্লেখ কৰা নাই | তাত কেৱল ‘ডাঙাৰ মানুহ’ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰিছে | কিন্ত মেকবে চাহাবৰ ডায়েৰী আৰু এণ্ডাৰচন চাহাবে অসম উপত্যাকাৰ মুখ্য আয়ুক্ত (Chief commissioner of Districts in Assam Valley)-ৰ লৈ চৰকাৰী ফাইল-ত লিখা টোকাত ‘মনু গাওঁ বুঢ়া’-ৰ নাম উল্লেখ আছে | এখেত পাতি দৰং-ৰ গাওঁবুঢ়া আছিল | তাৰ উপৰিও তহচিলদাৰ- বিজয় চৌধুৰী-ৰ নাম উল্লেখ আছে | অন্য এজন মুখ্য ব্যক্তি আকলু শেখ আৰু তেখেতৰ ছয় গৰাকী সহযোগি-ক দোষী সব্যস্ত কৰি ভাৰতীয় দণ্ডবিধি আইন-ৰ ১৪৩ আৰু ১৪৭ ধাৰাত গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল |

সেই সময়ত পশ্চিম দৰং-ৰ একমাত্ৰ আৰক্ষী থানা মংগলদৈ-তে আছিল, এই থানা খন তেজপুৰ সদৰৰ পৰা পৰিচালিত হৈছিল | এণ্ডাৰচন আছিল তেজ্পুৰ থানাত আৰু মিঃ বেৰিংটন আছিল চুপাৰিন্টেণ্ডেণ্ট পশ্চিম দৰং-ৰ, তেখেত সকলৰ নেতৃত্বতেই পাতিদৰং-্লৈ বিদ্ৰোহ ( ৰাইজ মেল) দমন কৰিবলৈ পুলিচ বাহিনী গৈছিল ২৭ জানুৱাৰী ১৮৯৪ চনত | আৰু পথৰুঘাটত থকা পৰিদৰ্শন বাংলো-ত বাহৰ পাতিছিল | কিন্তু পথৰুঘাট অঞ্চলত গৈ গম পাইছিল যে ২৮ জানুৱাৰী-ত এখন ডাঙৰ ৰাইজ মেল হ’ব আৰু তাতেই ৰাইজৰ মুখা মুখি হৈছিল | ৰাইজে বগা চাহাব-ক দেখি তেওঁকেই ওজৰ আপত্তি দৰ্শাইছিল ‘কিজানিবা কৰ কম হয়েই’ | 

পথৰুঘাটৰ পিছৰ ঘটনা প্ৰৱাহে বৃটিছ হাউচ অৱ কমনছ-তো বা সংসদতো আলোচনা হৈছিল- এই ক্ষেত্ৰত আগভাগ লৈছিল- W. Wedburn-য়ে ১৮৯৪ চনৰ এপ্ৰিল মাহত হাউচ অৱ কমনচ-ত প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছিল | সেই Dr. Rash Vehari Ghosh-য়ে imperial Legislative Council-ত বৃটিছ-ৰ এই কৰ নীতি সম্পৰ্কে ২৯ মাৰ্চ ১৮৯৪ চনত প্ৰশ্ন তোলে আৰু ইয়াৰ পিছতে-ই মহাৰানীৰ নিৰ্দেশ মতে ৰাজহ কৰ ৩২.৭% লৈ আৰু জনমুৰি কৰ ৩০%লৈ হ্ৰাস কৰে |